Centrumplan Vinkeveen
Centrumplan Vinkeveen
EEN INFORMATIECENTRUM
De vierde openstelling van informatiecentrum De Uitvlucht - de oude kantine van voormalig betonfabriek De Adelaar - is inmiddels achter de rug. Daarmee komt het einde van de verkenningsfase voor het centrumplan van Vinkeveen in zicht. LAP Landscape & Urban Design heeft in samenwerking met planeconomisch adviesbureau Planmaat en de Interegion Groep vorm gegeven aan de financiële en ruimtelijke haalbaarheidsstudie. Dit in opdracht van de gemeente en ontwikkelaar AHV/Timpaan en in overleg met de klankbordgroep, waarin vertegenwoordigers van alle direct betrokken partijen zitten.
In 2014 is de dorpsvisie Centrum Vinkeveen “Dorp aan de Plassen” vastgesteld. In dit door de bewoners en politiek opgestelde wensbeeld voor de toekomst van Vinkeveen worden twee belangrijke vragen gesteld. Hoe kan de relatie tussen Vinkeveen en de Plassen worden verbeterd? En hoe kan de aansluiting van Vinkeveen op de N201 worden verbeterd?
VAN DORPSVISIE NAAR HAALBAARHEID
De relatie tussen de Vinkeveense Plassen en het dorp Vinkeveen is in de laatste decennia verslechterd doordat Vinkeveen voornamelijk in de polder is uitgebreid en het lint De Herenweg langzaam in verval is geraakt. In de Dorpsvisie wordt een nieuwe haven als grote kans gezien om het recreatieve vaarverkeer van de plassen met de Herenweg te verbinden.
Daarnaast veroorzaakt het huidige (te lage) viaduct onder de N201 veel ongelukken. Regelmatig rijden vrachtwagens hun wagen kapot tegen het dak van het viaduct, daarnaast zorgen de korte invoegstroken voor gevaarlijke verkeerssituaties op de N201. Wellicht kan de aansluiting ook op een andere locatie in het dorp worden ingepast om zodoende de Herenweg, en de nieuwe haven meer ruimte te geven.
Een veelgehoorde reactie is: mooie plannen, maar hoe haalbaar is het? Om daar grip op te krijgen, heeft de gemeenteraad een procesplan opgesteld om de haalbaarheid van de gebiedsontwikkeling Centrum Vinkeveen te onderzoeken. De gemeente bezit weinig gronden in het gebied, dus zal de herontwikkeling uit het gebied zelf moeten komen. De eigenaar van voormalig betonfabriek De Adelaar is één van de grotere grondeigenaren die wil ontwikkelen.
VAN DORPSVISIE NAAR HAALBAARHEID
De relatie tussen de Vinkeveense Plassen en het dorp Vinkeveen is in de laatste decennia verslechterd doordat Vinkeveen voornamelijk in de polder is uitgebreid en het lint De Herenweg langzaam in verval is geraakt. In de Dorpsvisie wordt een nieuwe haven als grote kans gezien om het recreatieve vaarverkeer van de plassen met de Herenweg te verbinden.
Daarnaast veroorzaakt het huidige (te lage) viaduct onder de N201 veel ongelukken. Regelmatig rijden vrachtwagens hun wagen kapot tegen het dak van het viaduct, daarnaast zorgen de korte invoegstroken voor gevaarlijke verkeerssituaties op de N201. Wellicht kan de aansluiting ook op een andere locatie in het dorp worden ingepast om zodoende de Herenweg, en de nieuwe haven meer ruimte te geven.
Een veelgehoorde reactie is: mooie plannen, maar hoe haalbaar is het? Om daar grip op te krijgen, heeft de gemeenteraad een procesplan opgesteld om de haalbaarheid van de gebiedsontwikkeling Centrum Vinkeveen te onderzoeken. De gemeente bezit weinig gronden in het gebied, dus zal de herontwikkeling uit het gebied zelf moeten komen. De eigenaar van voormalig betonfabriek De Adelaar is één van de grotere grondeigenaren die wil ontwikkelen.
VINKEVEEN, UNIEK LAAGVEENLANDSCHAP
Het Vinkeveens landschap is ontstaan door de winning van veenmosveen voor turf. Veel van de kenmerkende eigenschappen die horen bij het laagveenlandschap zijn in Vinkeveen nog goed bewaard gebleven. Zoals de langgerekte vorm van het lintdorp met haaks op de straat de voor- en achterbebouwing, de legakkers waarop het gebaggerde veen tot drogen werd gelegd en het slagenlandschap met de regelmatige strokenbebouwing.
Echter dit Vinkeveens landschap is in verval door de tands des tijds. Door aanbouw is de zichtbaarheid naar de plassen verminderd en door het wegtrekken van veel nijverheid zijn de gebieden direct achter het lint door leegstand verrommeld. Daarnaast laat ook de kwaliteit van de beschoeiing op veel plaatsen te wensen over en zijn bodemdaling en verzakking een belangrijke bedreiging.
LANDSCHAPSHERSTEL DOOR ONTWIKKELING
Centraal in het plangebied is er ruimte voor de verbetering van het watersysteem. De reeds aanwezige betonoever (een karakteristiek restant van de betonfabriek en een icoon voor het aanwezige gegroeide landschap) krijgt een nieuwe functie als kade langs een nieuwe doorvaart die de Vinkeveense Plassen aan de Ringvaart verbindt. Op de kruising met de Herenweg -die op haar beurt wordt getransformeerd tot een aantrekkelijk en autoluw langzaam verkeersgebied- komt een ophaalbrug en een autoluw dorpsplein. Het plein markeert de historische kwaliteiten langs de Herenweg.
Herprofilering van de Herenweg is mogelijk dankzij de vernieuwde aansluiting van de N201, via de veendijk, op de (verlengde) Baambrugge Zuwe. De nieuw te bouwen brug vormt ook in symbolische zin een brug tussen twee landschapstypen. Aan de ene kant de strakke lijnen van de droogmakerij, aan de andere kant de golvende slagen van het Vinkeveens laagveenlandschap.
Landschapsherstel zorgt met extra water en natuurvriendelijke oevers voor extra woonkwaliteit voor de bestaande en nieuwe bebouwing. Tegelijkertijd zorgt nieuwe bebouwing er ook voor dat er geld vrij komt voor landschapsherstel. Het stedenbouwkundig plan gaat uit van de verweving tussen deze twee werelden, altijd vanuit de basis van de kwaliteiten van het oorspronkelijke landschap. Aan de rand van het dorp blijft het cultuurhistorische veenlandschap zichtbaar, met onder andere restanten van het oorspronkelijke landschap van voor de ontginning.
Hoe dichter bij de Herenweg en het nieuwe nautische Vinkeveense centrum, hoe hoger de bebouwingsdichtheid. Er ontstaat een vloeiende gradient vanuit het landschap waarbij rietkragen het plan in worden getrokken en de verwilderde groene randen, evenals de licht golvende typisch veenlandschappelijke oevers van legakkers in tact blijven. De bebouwing krijgt een korrelgrootte passend bij die van de rest van Vinkeveen, kaprichtingen vormen de richting van de slagen.
